Lëtwa Spisënk zamkłoscë Geògrafiô | Lëdze i spòlëzna | Pòliticzny system | Rozmajitoscë | Przëpisczi | Bibliografiô | Bùtnowé lënczi | Nawigacjowé menuLëtwaStatistics Lithuania — Population at the beginning of the year by city / town and yearLëtwa w „The World Factbook”
Lëtwa
EùropieWilnoŁotwąBiôłorusąPòlskąRusjeBôłtëcczégò MòrzaEùropejsczi ÙnieEùropieBôłtëcczégò MòrzaBôłtëcczégò MòrzalëtewsczirusczipòlsczikatolëcëRusczi Prawòsławny KòscółlëtrowieRP
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eukryju003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="csb" dir="ltr"u003Eu003Ccenteru003Eu003Cbigu003EGôdôsz pò kaszëbskù? Pòmòżë nama rozwinąc kaszëbską Wikipediã! Wszëtczé pitania mòżna zadawac w naji u003Ca href="/wiki/Wiki:Karczma" title="Wiki:Karczma"u003EWiki-karczmieu003C/au003E.u003C/bigu003Eu003C/centeru003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
Lëtwa
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
|
Lëtwa (téż Lëtewskô) – państwò w nordowòwestrzédny Eùropie. Stolëcą i nôwikszim gardã je Wilno. Òd nordë grańczi z Łotwą, òd pôłniowégò pòrénkù z Biôłorusą, òd pôłniowégò zôpadu z Pòlską i kaliningradzczim òbwodã (eksklawa Rusje). Mô przistãp do Bôłtëcczégò Mòrza i brzegòwą liniã ò długòscë kòl 99 km. Òd 2004 nôleżi do NATO i Eùropejsczi Ùnie.
Spisënk zamkłoscë
1 Geògrafiô
1.1 Pòłożenié
1.2 Wiéchrzëzna
1.3 Lądowé grańce
1.4 Brzegòwô liniô
1.5 Klimat
1.6 Ùsztôłcenié terenu
1.7 Wësokòsc terenu
1.8 Gruńtë wedle ùżiwaniô
2 Lëdze i spòlëzna
2.1 Pòpùlacjô
2.2 Etniczné karna
2.3 Jãzëczi
2.4 Religijné karna
2.5 Ùrbanizacjô
3 Pòliticzny system
3.1 Wëkònôwczô władza
3.2 Ùstawòdôwczô władza
4 Rozmajitoscë
5 Przëpisczi
6 Bibliografiô
7 Bùtnowé lënczi
Geògrafiô |
Pòłożenié |
Leżi w nordowòwestrzédny Eùropie, na pòrénkòwim ùbrzegù Bôłtëcczégò Mòrza.
Wiéchrzëzna |
- całownô: 65,300 km²
- wiéchrzëzna lądu: 62,680 km²
- wiéchrzëzna wòdów: 2,620 km²
- môl na swiece wedle wiéchrzëznë: 124.
Lądowé grańce |
- òglowô długòsc wszëtczich grańców: 1,549 km
- państwa, z jaczima mô grańce: Biôłorus 640 km, Łotwa 544 km, Pòlskô 104 km, Ruskô (kaliningradzczi òbwód) 261 km
Brzegòwô liniô |
99 km (przistãp do Bôłtëcczégò Mòrza)
Klimat |
Klimat przechódny midzë mòrsczim i kòntinentalnym. Strzédnô cepłota òb zëmã sygô minus 4,9 °С, òb lato – 17 °С. Wielëna òpadënków sygô 748 mm òb rok.
Ùsztôłcenié terenu |
Pòwiérzchniã państwa zajimają równiznë ze szlachama dôwnégò zlodowaceniô. Pò kraju rozsónëch je wiele môłëch jezór.
Wësokòsc terenu |
- strzédnô wësokòsc: 110 m. n.r.m.
- nôniższô wësokòsc: 0 m. n.r.m. (Bôłt)
- nôwëższi czëp: 294 m. n.r.m. (Aukštojas)
Gruńtë wedle ùżiwaniô |
- rolné gruńtë 44,8 % (w tim 34,9 % òrnëch gruńtów)
- lasë 34,6%
Lëdze i spòlëzna |
Pòpùlacjô |
- wielëna lëdztwa: 2,823,859 (na lëpińc 2017)
- môl na swiece wedle wielënë lëdztwa: 140.
Etniczné karna |
Lëtwini 84.1%, Pòlôsze, 6.6%, Ruskòwie 5.8%, Biôłorusënowie 1.2% (wôrtoscë szacowóné na 2011)
Jãzëczi |
lëtewsczi (òficjalny) 82%, rusczi 8%, pòlsczi 5.6% (wôrtoscë szacowóné na 2011)
Religijné karna |
katolëcë 77,2%, Rusczi Prawòsławny Kòscół 4,1%, stôroòbrzãdowcë 0,8%, lëtrowie 0,6%
Ùrbanizacjô |
- mieskô pòpùlacjô: 66,5%
- wikszé miesczé westrzódczi: Wilno (stolëca) – 542,990 mieszkańców, Kòwno – 299,466 mieszkańców, Kłajpeda – 155,032 mieszkańców[1]
Pòliticzny system |
- òficjalnô pòzwa: Lëtewskô Repùblika (lët. Lietuvos Respublika)
- pòliticzny ùstôw: parlamentarnô repùblika
- stolëca: Wilno
- czasowô cona: UTC +2
- państwowé swiãto: 16 gromicznika – Dzéń Òdbùdowaniô Lëtewsczégò Państwa (lët. Lietuvos valstybės atkūrimo diena)
- nôrodny himn: „Tautiška giesmė” (Nôrodnô spiéwa)
Wëkònôwczô władza |
- pezydent Dalia Grybauskaitė (òd 12 lëpińca 2009)
- premier Saulius Skvernelis (òd 13 gòdnika 2016)
Ùstawòdôwczô władza |
jednojizbòwi parlament – Sejm Lëtewsczi Repùbliczi (lët. Lietuvos Respublikos Seimas; 141 nôleżników na sztërëlatną kadencjã)
Rozmajitoscë |
Òd 15 do 17 maja 2013 rokù òdbiwało sã zéńdzenié parlameńtarzistów Delegacji Karna Sejmù Repùbliczi Litwë ds. Midzëparlameńtarnëch Kòntaktów z Rzeczpòspòlitą Pòlską i Litewskò-Pòlsczégò Parlameńtarnégò Karna Sejmù RP, òni chcele wiedzec ò ùczbie kaszëbsczégò jãzëka i dwajãzëkòwòsce na Kaszëbach.
Przëpisczi |
↑ Statistics Lithuania — Population at the beginning of the year by city / town and year.
Bibliografiô |
- Lëtwa w „The World Factbook”
Bùtnowé lënczi |
- http://www.lietuva.lt
Państwa w Eùropie | |
---|---|
Albańskô | Andorra | Aùstriô | Belgijskô | Biôłorusjô | Bòsnijô ë Hercegòwina | Bùlgarskô | Chòrwackô | Cyper | Czeskô Repùblika | Czôrnô Góra | Dëńskô | Estóńskô | Fińskô | Francëjô | Greckô | Irlandëjô | Islandëjô | Italskô | Lëtewskô | Liechtenstein | Luksembùrskô | Łotewskô | Macedońskô | Madżarskô | Malta | Miemieckô | Mòłdawskô | Mònakò | Néderlandzkô | Norweskô | Pòlskô | Pòrtugalskô | Rumùńskô | Ruskô | San Marino | Serbskô | Sloweńskô | Słowackô | Szpańskô | Szwajcarskô | Szwedzkô | Tëreckô | Ùkrajina | Watikan | Wiôlgô Britanijô | |
Zanôléżné teritoria: Alandsczé òstrowë | Farersczé òstrowë | Gibraltar | Grenlandiô | Guernsey | Jersey | Man | Svalbard | |
Ògrańczoné ùznanié: Kòsowò | Naddniestrzé |
[Kategòrëjô: Eùropejsczé państwa]]
Kategòrëjô:
- Lëtwa
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.076","walltime":"0.122","ppvisitednodes":"value":232,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":4285,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":295,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":5,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":516,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 40.079 1 -total"," 13.91% 5.574 1 Szablóna:Przëpisë"," 10.15% 4.068 1 Szablóna:Commons"," 9.85% 3.949 1 Szablóna:Eùropa"," 9.12% 3.657 1 Szablóna:Infobox-państwò"],"cachereport":"origin":"mw1333","timestamp":"20190617065908","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"Lu00ebtwa","url":"https://csb.wikipedia.org/wiki/L%C3%ABtwa","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q37","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q37","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2005-09-03T10:25:19Z","dateModified":"2019-06-06T19:16:22Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/11/Flag_of_Lithuania.svg"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":229,"wgHostname":"mw1320"););