Малакка (штат) Йөкмәткеһе Тарих | Административ бүленеш | Штат халҡы | Һылтанмалар | НавигацияHGЯOРәсми сайтыМалакка (штат)Official Malacca government websiteMalacca’s Colonial PastPortuguese rule in MalaccaDutch rule in MalaccaPictures of Malacca — Malaysia
Малайзия штаттары
МалайзияМалаккаTun Datuk Seri Utama Mohd. Khalil b. YaakobYAB Datuk Seri Hj. Mohd Ali b. Mohd Rustamкм²км²
мал.ҡыт.Малакка ярымутрауыныңМалайзияныңМаджапахит империяһыСуматраШривиджая1414исламЯваҺиндостанҠытай1446сиамдарЧжэн ХэҺинд океаныПеранкан1511 йылдың24 авгусындаПортугалияМәхмут Шаһ1641голландлыларДжохорДжакарта18242010ДжохорКедахМалаккаКелантанНегери-СембиланПахангПинангПеракПерлисСабахСаравакСелангорТренгануКуала-ЛумпурЛабуанПутраджая
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eйәшерергәu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ba" dir="ltr"u003Eu003Ccenteru003Enu003Cdiv style="font-size:100%"u003Enu003Cpu003Eu003Ca href="https://ru.wikimedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%81%D1%8B/%D0%A3%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%BC%D0%B8%D1%80._%D0%9D%D0%B0%D1%87%D0%BD%D0%B8_%D1%81_%D0%BF%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2_-_2_%D0%A2%D1%83%D1%80" title="wmru:Конкурсы/Узнай мир. Начни с побратимов - 2 Тур"u003Eu003Cimg alt="Twin town sign Oskarshamn.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Twin_town_sign_Oskarshamn.jpg/30px-Twin_town_sign_Oskarshamn.jpg" decoding="async" width="30" height="16" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Twin_town_sign_Oskarshamn.jpg/45px-Twin_town_sign_Oskarshamn.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Twin_town_sign_Oskarshamn.jpg/60px-Twin_town_sign_Oskarshamn.jpg 2x" data-file-width="2393" data-file-height="1276" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003E2 март 2019 йыл — 31 май 2019 йылu003C/bu003E: u003Ca href="https://ru.wikimedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%81%D1%8B/%D0%A3%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%BC%D0%B8%D1%80._%D0%9D%D0%B0%D1%87%D0%BD%D0%B8_%D1%81_%D0%BF%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2_-_2_%D0%A2%D1%83%D1%80" class="extiw" title="wmru:Конкурсы/Узнай мир. Начни с побратимов - 2 Тур"u003Eu003Cbu003EДонъя менән таныш. Туғандаш ҡалаларҙан башла — 2 Турu003C/bu003Eu003C/au003E u003Cbu003Eмарафон-конкурсыu003C/bu003E nu003C/pu003Enu003C/divu003Enu003Ccenteru003Enu003Cdiv style="font-size:100%"u003Eu003Ca href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8-%D1%8F%D2%99_2019" title="Проект:Вики-яҙ 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring Logo transparent.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/CEE_Spring_Logo_transparent.svg/50px-CEE_Spring_Logo_transparent.svg.png" decoding="async" width="50" height="32" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/CEE_Spring_Logo_transparent.svg/75px-CEE_Spring_Logo_transparent.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/CEE_Spring_Logo_transparent.svg/100px-CEE_Spring_Logo_transparent.svg.png 2x" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003E21 март — 31 майu003C/bu003E u003Ca href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8-%D1%8F%D2%99_2019" title="Проект:Вики-яҙ 2019"u003Eu003Cbu003EВики-яҙ 2019u003C/bu003Eu003C/au003E u003Cbu003Eмарафон-конкурсыu003C/bu003E nu003C/divu003Enu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Eu003C/centeru003Eu003C/centeru003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
Малакка (штат)
Перейти к навигации
Перейти к поиску
| |||
| Ил | Малайзия | ||
|---|---|---|---|
| Гимн: | Melaka Maju Jaya | ||
| Статус | Малайзия штаты | ||
| Берләштерә | 3 район | ||
| Административ үҙәк | Малакка | ||
| Губернатор | Tun Datuk Seri Utama Mohd. Khalil b. Yaakob | ||
| Главный министр | YAB Datuk Seri Hj. Mohd Ali b. Mohd Rustam | ||
| Халҡы (2010) | 821 110 (13 урын) | ||
| Тығыҙлығы | 497,04 кеше/км² (6 урын) | ||
| Майҙаны | 1 652 км² (11 урын) | ||
| |||
| Ваҡыт бүлкәте | +8 | ||
| Аббревиатура | MK | ||
| Код ISO 3166-2 | MY-04 | ||
| Рәсми сайты | |||
Малаккалағы ғибәҙәтхана
Малакка (мал. Melaka, джави:ملاك, ҡыт. 马六甲) (Код: MK) — Малакка ярымутрауының көньяғында ятҡан Малайзияның бер штаты.
Административ үҙәге — Малакка ҡалаһы. Малакка боғаҙы ярында урынлашҡан.
Малакка Малайзиялағы тәүге солтанлыҡ үҙәге булһа ла, хәҙрге ваҡытта унда солтанлыҡ юҡ, идара итеү губернатор тарафынан тормошҡа ашырыла.
Йөкмәткеһе
1 Тарих
1.1 Солтанлыҡ
1.2 Колонизация
2 Административ бүленеш
3 Штат халҡы
4 Һылтанмалар
Тарих |
Солтанлыҡ |
Мелакка 1396 йылда Маджапахит империяһы менән дошманлашыу сәбәпле Суматра утрауын ташлап киткән Шривиджая шаһзадаһы Парамешвара тарафынан нигеҙләнгән. Легендалар буйынса, шаһзада һунарға сыҡҡан ваҡытта бер ағас төбөндә ял иткән. Шул ваҡыт ул эт ташланған болан күреп ҡала. Болан, эттән ҡотолоу өсөн, уны йылғаға төкөп төшөрә. Шаһзада быны изгелек билдәһе тип ҡабул итә. Һәм ошо ерҙе үҙенең буласаҡ империяһы үҙәге итеп һайларға ҡарар итә. Ил исеме итеп төбөндә ял иткән ағастың исемен "Мелакка"ны ала.
1414 йылда Параментана ислам ҡабул итә һәм исемен «Солтан Искәндәр Шаһ» тип үҙгәртә. Ява, Һиндостан, Ҡытай юлдары киҫелешендә ятҡан балыҡсылар ауылы тора-бара сауҙа портына әүерелә. Бик күп ҡытайлылар был урында уңайлы күрә һәм үҙҙренең ауылдарын төҙөй. 1446 йылда Малаккаға сиамдар һөжүм итә. Тик баҫҡынсылар ҡыуып ебәрелә. Сиам баҫҡынсыларынан һаҡланыу өсөн Малакка Ҡытай менән килешеү төҙөй.
Ҡытай сәйәхәтсеһе Чжэн Хэ Малакканы Һинд океаны буйлап гиҙгән саҡта килеп күрә.
Ҡытай-малай мәҙәни аралашыуҙары һөҙөмтәһендә Перанкан цивилизацияһы барлыҡҡа килә. Ул тора-бара бар ярымутрауға тарала.
Колонизация |
Малакканың иҫке картаһы
1511 йылдың 24 авгусында Малакканы Һиндостандағы Португалия вице-короле Афонсу ди Албукерке ғәскәре баҫып ала. Ҡала португалия Ост-Һиндостан экспанцяһының терәк пунктына әүерелә.
Солтан Мәхмут Шаһ йәшеренеп, аҙаҡ Малаккаға диңгеҙҙән дә, ҡоро ерҙән дә һөжүмдәр ойошторған. 1526 йылда Португалияның оло флоты солтандың базаһын ҡыйратҡан. Солтан Суматру утрауына ҡасып өлгөргән. Ул шул утрауҙа ике йылдан һуң үлеп ҡалған
Миссионер Франсис Ксавье 1545, 1546 һәм 1549 йылдарҙа Малаккала бер нисә ай булып киткән.
1641 йылда голландлылар португалдарҙы еңә һәм Малакканы яулай. Уларға Джохор солтаны ярҙам иткән.
Голландлылар Малакка менән 1641 йылдан 1795 йылғаса хакимлыҡ иткән, әммә улар Малаккала сауҙаның үҫеше менән ҡыҙыҡһынмаған. Бар көстәрен Индонезиялағы Батавия (хәҙерге Джакарта) өсөн һала. Ул аҙағыраҡ административ үҙәккә әүерелә.
1824 йылда Малакка инглиздәр менән голландтарҙың килешеү һөҙөмтәләре буйынса Бенкоэен районы Суматраға алмаштырыла, шуға ла биләмәлә инглиздәр хужалыҡ итә. 1826 йылдан 1946 йылғаса Малакка Британияның Ост -Һинд компаниеһының колонияһы булған. Малаккала һәм Менпгта король колонияһы бөтөрөлгәс, Малай Берләшмәһенә керәләр. Аҙаҡтан Малайзияға керетелә.
Административ бүленеш |
Штат 3 районға бүленә:
| № | Район | Майҙаны, км² | Халҡы, кеше (2008) |
|---|---|---|---|
| 1 | Үҙәк Малакка | 279,85 | 473 700 |
| 2 | Алор Гаджа | 660,00 | 167 600 |
| 3 | Джасин | 676,07 | 128 000 |
Штат халҡы |
Штаттың халҡы 821 110 кеше (2010) тәшкил итә.
Шуларҙан:
Малайлылар: 50 %;
Ҡытайҙар: 40 %;- Һиндтар;
- Башҡа халыҡтар.
Һылтанмалар |
 | Малакка (штат) Викимилектә |
|---|
- Official Malacca government website
- Malacca’s Colonial Past
- Portuguese rule in Malacca
- Dutch rule in Malacca
- Pictures of Malacca — Malaysia
 Малайзияның административ бүленеше | |
|---|---|
Штаттар: Джохор • Кедах • Малакка • Келантан • Негери-Сембилан • Паханг • Пинанг • Перак • Перлис • Сабах • Саравак • Селангор • Тренгану | |
Категория:
- Малайзия штаттары
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.292","walltime":"0.401","ppvisitednodes":"value":2183,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":25517,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":6480,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":11,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":2,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":330,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 307.002 1 -total"," 45.77% 140.525 1 Ҡалып:Административная_единица"," 42.43% 130.267 1 Ҡалып:Карточка"," 40.00% 122.790 1 Ҡалып:Навигация"," 19.54% 59.982 5 Ҡалып:Wikidata-link"," 17.81% 54.683 3 Ҡалып:Wikidata"," 15.35% 47.135 1 Ҡалып:Coord"," 12.41% 38.109 1 Ҡалып:Малайская_федерация"," 10.90% 33.458 1 Ҡалып:Навигационная_полоса"," 9.98% 30.643 1 Ҡалып:Навигационная_таблица"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.082","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":2000805,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1296","timestamp":"20190424160740","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u041cu0430u043bu0430u043au043au0430 (u0448u0442u0430u0442)","url":"https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BA%D0%BA%D0%B0_(%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%82)","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q185221","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q185221","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"u0424u043eu043du0434 u0412u0438u043au0438u043cu0435u0434u0438u0430","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2018-02-20T16:22:22Z","dateModified":"2018-11-27T00:16:25Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/09/Flag_of_Malacca.svg"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":658,"wgHostname":"mw1275"););
