Rencana ini mengenai negeri Melaka di Malaysia. Klik di sini untuk pokok melaka atau buah melaka.

Negeri-negeri di Malaysia نڬري٢ دمليسيا
ﻣﻼﻙ بندراي برسجاره Melaka Bandaraya Bersejarah 马六甲
Bendera Lambang
Cogan kata: Bersatu Teguh
Lagu negeri: Melaka Maju Jaya
Melaka di       Malaysia
Ibu negeri	Bandaraya Melaka
Parti memerintah	Pakatan Harapan (PAN)
- Yang di-Pertua	Mohd Khalil Yaakob
- Ketua Menteri	Haji Adly Zahari
Sejarah
- Kesultanan Melaka	Abad ke-15
- Penjajahan Portugis[1]	24 Ogos 1511
- Penjajahan Belanda[2][3]	14 Januari 1641
- Penjajahan Inggeris[4][5][6][7]	17 Mac 1824
- Penjajahan Jepun[8][9]	11 Januari 1942
- Pembentukan Malayan Union[10]	1 April 1946
- Pembentukan Persekutuan Tanah Melayu[11]	1 Februari 1948
- Kemerdekaan sebagai sebahagian daripada Persekutuan Tanah Melayu[12]	31 Ogos 1957
- Pembentukan Kerajaan Persekutuan Malaysia[13]	16 September 1963
Keluasan
- Jumlah	1,650 km²
Populasi
- banci 2018	926,800 [14]
- Kepadatan	493/km²
Kod panggilan kebangsaan	06
Poskod kebangsaan	75xxx to 78xxx
Huruf pertama plat kenderaan	M
Laman sesawang:	www.melaka.gov.my

Negeri Melaka (Tulisan Jawi: ملاك; juga dikenali sebagai Melaka Negeri Bersejarah atau Negeri Hang Tuah) adalah sebuah negeri di Malaysia.

Pada tahun 2008 Melaka diisytiharkan oleh UNESCO sebagai Bandar Warisan Dunia (World Heritage).^[15] Negeri Melaka juga diisytiharkan sebagai 'Melaka Maju' pada 20.10.2010 pada jam 20:10 di Stadium Hang Jebat yang disempurnakan oleh Perdana Menteri Malaysia langsung dari Pusat Dagangan Dunia Putra (PWTC), Kuala Lumpur. Melaka juga dinyatakan sebagai Negeri Bandar Teknologi Hijau.^[16][17] Negeri ini mempunyai penduduk yang agak berpendidikan tinggi, dengan kadar literasi remaja 99.5% seperti yang dilaporkan oleh Laporan Matlamat Pembangunan Millennium 2015.^[18] Pada tahun 2016, Melaka menjadi tempat paling selamat untuk tinggal di Malaysia.^[19] Kadar jenayah indeks negeri mencatatkan penurunan sebanyak 15.5 peratus pada tahun 2017 dengan 3,096 kes direkodkan berbanding 3,663 pada 2016.^[20] Melaka mencatatkan pertumbuhan Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) sebanyak 8.1% pada 2017, yang kedua tertinggi di negara ini selepas Sabah. Sektor perkhidmatan kekal sebagai penyumbang utama kepada ekonomi negeri ini pada 44.8% daripada KDNK. KDNK per kapita juga berkembang 11.2% kepada RM46,015 pada 2017, melebihi angka peringkat nasional sebanyak RM42,228.^[21] Laporan Sosioekonomi Negeri 2017 yang diterbitkan pada 26 Julai 2018 melaporkan bahawa Melaka merupakan negeri yang merekodkan kadar pengangguran terendah pada tahun 2017 dengan hanya 1.0 peratus.^[22]

Melaka ialah sebuah negeri yang terletak di barat Semenanjung Malaysia dan bersempadankan (lihat peta):

• 
  Negeri Sembilan di utara;


• 
  Johor di tenggara; dan


• 
  Selat Melaka di barat.

Kedudukan Melaka dalam persekutuan Malaysia yang terdiri daripada 14 negeri (termasuk Wilayah Persekutuan) adalah seperti berikut:

• Keluasan: keempat terkecil di Malaysia (tangga ke-11).


• Penduduk: kedua terkecil di Malaysia (tangga ke-13).


• Kepadatan penduduk: ke-4 terpadat di Malaysia.

Ibu negerinya Bandaraya Melaka. Walaupun merupakan negeri pertama mengasaskan Kesultanan Melayu, Melaka kini tidak mempunyai seorang Sultan, sebaliknya negeri ini diketuai oleh seorang Tuan Yang Terutama (TYT) Yang di-Pertua Negeri. Pelbagai adat etnik dan tradisi bercampur dengan sempurna di Melaka. Kehidupan aman rakyat Melaka berpunca daripada kehidupan pelbagai kaum yang telah melahirkan orang-orang Melayu, Cina, India, Baba dan Nyonya, Portugis, Chitty dan Eurasia.^[23]

Geografi |

Bukit Saint Paul di Bandaraya Melaka.

Negeri Melaka terletak di pantai barat daya Semenanjung Malaysia, serta bertentangan dengan Sumatera. Berkeluasan 1,650 kilometer persegi, ia bersempadankan Negeri Sembilan di utara dan Johor di timur. Pulau Besar juga termasuk dalam sempadan negeri. Jumlah penduduk Melaka pada tahun 2001 ialah 648,000.

Penduduk-penduduk negeri Melaka terdiri daripada kaum:

• 
  Melayu: 67%


• 
  Cina dan Peranakan (Baba dan Nyonya): 26%


• 
  India, termasuk segolongan kecil bangsa Chitty: 6%


• Lain-lain bangsa, termasuk bangsa Papia Kristang, iaitu bangsa Serani yang berketurunan daripada bangsa Portugis dan yang bertutur dalam bahasa Cristao (sejenis dialek Portugis yang lama): 1%.

Melaka merupakan antara negeri-negeri di kawasan pantai barat yang membangun di mana mempunyai peratus kaum Melayu antara yang terbesar (67%) berbanding negeri-negeri lain yang membangun di kawasan pantai barat seperti Johor, Negeri Sembilan, Selangor, Perak dan Pulau Pinang.

Bandar-bandar utama di negeri Melaka ialah Bandaraya Melaka, Alor Gajah, Masjid Tanah, Jasin, Merlimau, Tampin/Pulau Sebang, Ayer Keroh dan Asahan.

Bandaraya Bersejarah Melaka juga berkembar dengan sepuluh buah bandar terkemuka yang lain iaitu - Lisbon, Portugal (19 Januari 1984)^[24][25][26], Kuala Lumpur, Malaysia (15 April 1989)^[27], Hoorn, Belanda (8 November 1989)^[28], Valparaiso, Chile (23 June 1991)^[29], Nanjing^[30][31] di Wilayah Jiangsu, China (18 September 2002)^[32][33], Changsha, China (2004)^[34], Sawahlunto, Indonesia (8 Oktober 2004)^[35], Padang Panjang, Indonesia (2006)^[36], Kota Tua Jakarta, Indonesia (12 Disember 2014)^[37] dan Guangdong, China (21 September 2015).^[38][39]

Sejarah |

Kesultanan Melaka |

Sejarah kesultanan Melaka bermula dengan kedatangan Parameswara, seorang raja Srivijaya dari Palembang, yang memerintah pada abad ke-15. Nama Melaka diambil sempena nama pohon tempat Parameswara berteduh. Pada ketika itu, satu perkara aneh berlaku yang mana seekor kancil putih telah menendang anjing-anjing raja. Melihatkan kejadian itu Parameswara merasa kagum dan memerintahkan agar kawasan tersebut dibuka dan dinamakan sebagai Negeri Melaka. Kesultanan ini memerintah Melaka selama 110 tahun sehingga ditewas oleh pihak Portugis pada tahun 1511.^[40]

Empayar Melaka mencapai kemuncak kuasanya semasa pemerintahan Sultan Mansur Shah, dan terdiri daripada Tanah Melayu, (kini, Semenanjung Malaysia), Singapura, dan sebahagian besar Sumatera. Pesaing utama Melaka ialah Siam di utara dan Majapahit di selatan (pulau Jawa). Semasa zaman kegemilangan Kesultanan Melaka, lahirlah nama-nama besar seperti Tun Perak, Hang Tuah lima bersaudara yang merupakan pahlawan besar ketika itu.^[41][42]

Sultan Mahmud Shah, Sultan terakhir Kesultanan Melayu Melaka, merupakan mangsa keadaan disebabkan Portugal pada awal abad ke-16 sedang meluaskan kuasanya ke luar negara bagi merealisasikan impiannya iaitu 3K (Keagamaan, Kekuasaan, Kekayaan).^[43][44]

Pemerintahan penjajah |

Kubu A Famosa, bekas penjajahan Portugis di Melaka

Melaka dikuasai oleh pihak Portugis di bawah pimpinan Alfonso de Albuquerque pada 24 Ogos 1511.^[45] Ia menjadi suatu pangkalan strategik bagi pengembangan pihak Portugis di Hindia Timur dan diperintah oleh mereka selama 130 tahun.

Pada tahun 14 Januari 1641, pihak Belanda menguasai Melaka dengan menewasan pihak Portugis melalui bantuan Sultan Johor. Walau bagaimanapun, pihak Belanda tidak berminat menjadikan Melaka sebagai sebuah pusat perdagangan di antara Timur dan Barat tetapi lebih mementingkan pembangunan Batavia (Jakarta) di Indonesia sebagai pusat pentadbiran mereka. Mereka menyerahkan Melaka kepada pihak British mengikut Perikatan British-Belanda pada 17 Mac 1824.

Belanda memerintah Melaka dari tahun 1641 hingga 1798 tetapi mereka tidak berminat membangunkannya sebagai pusat perdagangan tetapi memberi tumpuan yang lebih penting kepada Batavia (Jakarta) di Jawa sebagai pusat administrasi mereka. Walau bagaimanapun, mereka masih membina mercu tanda mereka, lebih dikenali sebagai Stadthuys. Di zaman Belanda bangunan itu berwarna putih, cat merah adalah tarikh kemudiannya.

Melaka diserahkan kepada British dalam Perjanjian Anglo-Belanda pada 1824 sebagai pertukaran untuk Bencoolen di Sumatra. Dari tahun 1824 hingga 1942, Melaka berada di bawah pemerintahan British, yang pertama oleh British East India Company dan kemudian sebagai koloni mahkota. Disebabkan ketidakpuasan dengan bidang kuasa British terhadap Naning, Dol Said, ketua tempatan dan Syarikat India Timur telah berperang dari 1831 hingga 1832, yang menyebabkan kemenangan British yang tegas. Ia membentuk sebahagian daripada Negeri-negeri Selat, bersama-sama dengan Singapura dan Pulau Pinang. Melaka secara ringkas di bawah pemerintahan Kerajaan Jepun pada tahun 1942-1945^[46] semasa Perang Dunia II.

Era pasca penjajahan |

Selepas pembubaran koloni mahkota ini, Melaka dan Pulau Pinang menjadi sebahagian daripada Malayan Union pada 1 April 1946,^[47] yang kemudiannya menjadi Persekutuan Tanah Melayu pada 1 Februari 1948.^[48] Pengisytiharan kemerdekaan telah dibuat oleh Perdana Menteri Malaya pertama, Tunku Abdul Rahman, di Padang Pahlawan pada 20 Februari 1956, yang akhirnya membawa kepada kemerdekaan Tanah Melayu pada 31 Ogos 1957.^[49] Pada 16 September 1963,^[50] Malaysia dibentuk dengan penggabungan Tanah Melayu dengan Sabah, Sarawak dan Singapura, dan Melaka menjadi sebahagian daripadanya. Pada 15 April 1989, Melaka telah diisytiharkan sebuah bandar bersejarah. Ia kemudiannya disenaraikan sebagai Tapak Warisan Dunia UNESCO sejak 7 Julai 2008.^[51]

Kerajaan negeri |

Negeri Melaka ditadbir oleh Dewan Undangan Negeri dan Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Melaka (Exco) sendiri. Dewan Undangan Negeri merupakan kuasa tertinggi dalam menetapkan polisi di dalam negeri. Exconya bertanggungjawab kepada Dewan Undangan Negeri yang diwakili oleh pelbagai orang yang dilantik setiap lima tahun. Ia diketuai oleh Yang di-Pertua Negeri yang dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong Malaysia.

Jabatan Ketua Menteri ialah tiang pentadbiran negeri yang meletakkan pejabat Ketua Menteri, Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri serta lain-lain jabatan. Bagi pentadbiran, Melaka dibahagikan kepada tiga daerah di bawah majlis daerah masing-masing, iaitu:

• Majlis Bandaraya Melaka Bersejarah


• Majlis Perbandaran Alor Gajah


• Majlis Perbandaran Jasin


• Majlis Perbandaran Hang Tuah Jaya

Mereka menyediakan pelbagai perkhidmatan dan kemudahan kepada penduduk dalam menjalankan kehidupan harian mereka.

Senarai TYT Yang di-Pertua Negeri Melaka |

Daerah dan Pihak Berkuasa Tempatan |

Melaka dibahagikan kepada 3 buah daerah dan 4 pihak berkuasa tempatan.

Kebudayaan dan ekonomi |

Zon Perindustrian Bebas Tanjung Kling

Sektor pelancongan dan perkilangan ialah sektor utama dalam menjana ekonomi negeri. Melaka telah mengamalkan slogan "Melawat Melaka Bererti Melawat Malaysia". Melaka kaya dengan tempat-tempat yang menarik dan bersejarah. Terdapat peta pelancongan yang disediakan oleh Melaka.^[52][53]

Pada 2017, negeri ini mencatatkan 16.79 juta kedatangan pelancong, jumlah tertinggi setakat ini. Walaupun negeri ini kecil, yang merangkumi 1,644 meter persegi, Melaka menjadi destinasi pilihan untuk pelancong dari China, Singapura, Indonesia, Taiwan dan Hong Kong.^[54] Sepanjang tempoh enam bulan pertama (Januari-Jun) 2018, lebih 8.73 juta pelancong direkodkan telah melawat Melaka iaitu lebih tujuh peratus berbanding 8.14 juta pelancong bagi tempoh enam bulan pertama 2017. Ia menunjukkan peningkatan sebanyak 599,037 pelancong. Peningkatan ini disumbangkan oleh penambahan pelancong domestik ke Melaka iaitu lebih 72,000 atau 1.36 peratus. Bagi pelancong domestik lima negeri yang dilaporkan ramai mengunjungi negeri ini ialah dari Selangor, Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, Johor, Terengganu dan Negeri Sembilan. Kebanyakan pelancong ini gemar menikmati ikan bakar dan asam pedas di Melaka. Selain itu, kedatangan pelancong asing turut mengalami peningkatan mendadak iaitu lebih 520,000 atau 19.03 peratus. Pelancong dari lima negara merekodkan kadar tertinggi iaitu China, Singapura, Indonesia, Korea Selatan dan Vietnam.^[55]

Dalam tahun-tahun kebelakangan ini, Melaka menerima banyak penghargaan antarabangsa. Bandar ini telah disenaraikan oleh beberapa penerbitan, termasuk Forbes dan Lonely Planet, sebagai salah satu Destinasi Pelancongan Utama di Asia dan Dunia.^[56][57] Melaka disenaraikan sebagai salah satu daripada 10 Destinasi Terbaik di Malaysia oleh Tripadvisor.^[58] Aplikasi Waze mengiktiraf Melaka dengan Anugerah 'The Best City to Drive In'.^[59] Di peringkat global, bandar bersejarah ini menduduki tangga hadapan mendahului kota metropolitan utama seperti Sydney, Lisbon, dan Barcelona.^[60] Bandar ini juga telah diiktiraf oleh HuffPost sebagai antara 15 dari Best Street Art Cities.^[61] Di samping itu, penerbitan Time meletakkan Melaka sebagai salah satu tempat terbaik untuk hidup dan bersara.^[62]

Antara kebudayaan Melaka yang unik ialah Dondang Sayang yang diiktiraf oleh UNESCO. Dondang Sayang adalah seni Melayu tradisional yang masih diamalkan di Melaka oleh empat komuniti: masyarakat Melayu, Baba Nyonya, Chitty dan Portugis. Praktik ini menggabungkan unsur-unsur muzik (biola, gong dan tamborin atau tambor), lagu dan dikir, dan ciri-ciri puisi merdu yang indah. Juga dikenali sebagai balada cinta, lagu-lagu yang digunakan oleh masyarakat untuk menyampaikan perasaan kasih sayang dan memberi nasihat mengenai topik-topik khas seperti kasih sayang dan kebaikan.^[63][64]

Melaka juga terkenal dengan makanannya, terutamanya gaya masakan Baba dan Nyonya yang terdiri daripada gaya masakan Cina dan Melayu. Kebanyakan hidangannya adalah pedas dan berempah. Bagi makanan, Melaka mendapat pengiktirafan daripada World Street Food Congress untuk Mee Siam Nyonya (ke-34) dan Satay Jalan Kuli (ke-43).^[65] Pelbagai hidangan jalanan dan makanan lazat di Melaka termasuk (tetapi tidak terhad kepada) sate celup; bebola nasi ayam; mi itik; mi wantan gaya Melaka; laksa nyonya; pai tee (juga dikenali sebagai pie tee dan topi atas); ayam pongteh; asam pedas dengan ikan; makanan laut dan ikan bakar Portugis; fishball lobak; coconut shake; cendol nyonya; putu piring; dan kuih nyonya.^[66]

Rumah baba-nyonya di Melaka.

Sehingga hari kini, kebanyakan adat-adat kuno yang berasal daripada pendudukan Portugis masih diamalkan, termasuknya "Intrudu" (sejenis perayaan air yang menandakan permulaan musim Lent, iaitu musim puasa bagi orang Katolik), "branyu" (sejenis tarian tradisional) dan "santa cruz" (sejenis perayaan jalan tahunan)

Selain daripada pelancongan, Melaka juga menjadi pusat pengeluaran barangan tempatan daripada makanan dan barangan konsumer kepada barangan komponen-komponen senjata dan automotif berteknologi tinggi, elektronik serta komponen-komponen komputer. Terdapatnya sekurang-kurang 23 kawasan perindustrian yang merangkumi lebih kurang 500 kilang Amerika Syarikat, Jerman, Jepun, Taiwan dan Singapura.

Perkhidmatan perubatan swasta di Melaka semakin dicari oleh pesakit-pesakit sejauh Indonesia dan Singapura. Hospital Straits, Hospital Putra (dulu dikenali sebagai Hospital Southern), Hospital Melaka dan Pusat Perubatan Pakar Pantai merupakan pusat perubatan swasta yang amat popular. Mereka menyediakan perkhidmatan perubatan yang setaraf dengan kebanyakan negara maju yang lain. Kerajaan Negeri Melaka ialah pemegang saham utama Hospital Putra.

Seni jalanan |

Pulau Pinang memulakan trend seni jalanan di Malaysia dan Melaka tidak lama selepas itu mengikutinya dengan Projek Seni Sungai pada tahun 2012. Air selalu menjadi sebahagian besar sejarah Melaka. Ia merupakan salah satu pelabuhan perdagangan paling penting di dunia, jadi Melaka telah memilih untuk memulakan seni jalanan dengan bangunan di seberang sungai. Untuk meningkatkan lanskap seni di Melaka, sembilan karyawan seni telah mencurahkan idea mereka di sepanjang dinding rumah kedai bersejarah sepanjang sungai di Jalan Kampung Hulu. Dikenali sebagai ProjectARM, karya seni ini direka khas untuk menyerlahkan keindahan Melaka. Mural tersebut diilhamkan oleh perwakilan pelukis di Melaka dan turut diceriakan dengan memasukkan gambar dan corak berwarna-warni yang dicat di dinding kedai Kiehl.^[67][68]

Tarikan bersejarah utama |

Destinasi pelancongan terutama ialah:

• Kota A Famosa: Dibina oleh pihak Portugis pada tahun 1511 sebagai kubu pertahanan, ia telah mengalami kerosakkan struktur yang agak teruk semasa pencerobohan Belanda. Pihak British telah bercadang untuk memusnahkannya tetapi campur tangan Sir Stamford Raffles pada tahun 1808 telah menyelamatkan apa yang tertinggal sebagai A Famosa pada hari ini.


• 
  Kota St. John: Dibina semula oleh pihak Belanda semasa suku ketiga abad ke-18, kubu ini mempunyai meriam yang mengadap ke tanah besar kerana pada masa itu, serangan ke atas Melaka datang terutamanya dari tanah besar dan bukan dari arah laut.


• 
  Gereja St. Peter: Dibina pada tahun 1710 semasa pemerintahan Belanda di Melaka, ia merupakan gereja Katolik tertua di Malaysia. Dinding depan dan perhiasannya ialah penggabungan seni reka bentuk timur dan barat. Locengnya dibawa khas dari Goa pada tahun 1608.


• 
  Gereja St. Paul: Dibina pada tahun 1521 oleh Kapten Portugis yang bernama Duarte Coelho, gereja ini yang dinamakan "Our Lady of The Hill" kemudiannya ditukar oleh pihak Belanda kepada tempat persemadian bangsawan dan dinamakan "Gereja St. Paul". St. Francis Xavier telah dipelihara di dalam perkuburan terbuka gereja ini pada tahun 1553 sebelum dibawa dengan kapal ke Goa, India.


• 
  Gereja Christ: Dibina pada tahun 1753, struktur gereja ini melambangkan seni reka bentuk Belanda yang tulen. Bangunan ini mengandungi bangku gereja yang dibuat oleh tangan, siling cahaya matahari yang dibina tanpa sambungan, kitab Injil bersadur tembaga, batu nisan yang ditulis dalam bahasa Armenia dan lukisan yang menggambarkan suatu kejadian penting dalam hidup Jesus iaitu "Santapan Terakhir".


• 
  Gereja St. Francis Xavier: Dibina pada tahun 1849 oleh Paderi Farve, seorang rakyat Perancis, menara gereja ini dibina khas bagi memperingati St. Francis Xavier. Dikenali sebagai "Mubaligh Sulung di Timur" (Apostle of the East), St. Francis Xavier dikenang dengan kerja-kerja dakwah menyebarkan agama Katolik di Asia Tenggara pada abad ke-16.


• 
  Bangunan Stadthuys: Dibina pada tahun 1650 sebagai penempatan rasmi Gabenor Belanda dan Timbalan Gabenor, struktur bangunan ini melambangkan seni reka bentuk Belanda. Ia kini menjadi "Muzium Sejarah dan Etnografi". Paparan harian muzium ini ialah pakaian pengantin tradisional dan artifak dari zaman kegemilangan Melaka.

Tarikan utama lain |

• 
  Sungai Melaka: Persiaran santai ke sungai dari Jalan Munshi Abdullah. Laluan ini membawa ke sepanjang Sungai Melaka yang bersejarah dan melewati beberapa rumah yang dihiasi dengan lukisan besar. Pemandangan Bukit St. Paul di bandar juga boleh dilihat dari sini.


• 
  Pantai Klebang: Pantai ini terletak di selatan Melaka dan menghadap terus ke Selat Melaka. Terdapat bas-bas lama yang telah diperbaharui dan diubah menjadi kafetaria di sepanjang jalan di Pantai Klebang.


• 
  Kampung Morten: Perkampungan tradisional yang terletak di tebing barat Sungai Melaka.


• 
  Menara Taming Sari: Menara setinggi 110 m yang boleh memuatkan 66 orang pada satu-satu masa, membawa mereka dalam perjalanan 7 minit untuk pemandangan Melaka, menawarkan pemandangan 360 darjah bandar bersejarah Melaka dan Sungai Melaka.


• 
  Istana Kesultanan Melaka: Pembinaan semula Istana Sultan Mansur Shah. Ia dibina pada tahun 1985.


• 
  Bukit Cina: Bukit Cina merupakan salah satu kuburan Cina terbesar di luar tanah besar China. Tanah perkuburan yang boleh didapati di sini sezaman dengan dinasti Ming (pertengahan abad ke-17). Kubur paling awal yang dijumpai setakat ini hingga 1622. Bukit Cina adalah tempat berjoging yang terkenal untuk penduduk tempatan.


• 
  Muzium Warisan Baba & Nyonya: Muzium ini merupakan sebuah rumah bandar warisan Peranakan yang sebenar dan merupakan contoh budaya Peranakan yang hebat. Ia berada di Heeren Street (kini dikenali sebagai Jalan Tun Cheng Lock).


• 
  Muzium Chetti: Muzium ini adalah mengenai masyarakat minoriti Chitty yang terdapat di Malaysia dan Singapura. Muzium ini terletak di kawasan Kampung Chitty.


• 
  Jalan Hang Jebat (Jonker Street): Terkenal dengan barangan antiknya.


• 
  Masjid Selat Melaka: Masjid yang baru dibina di pulau buatan manusia, Pulau Melaka terletak tidak jauh dari bandar.


• 
  Tokong Cheng Hoon Teng: Tokong Cina yang tertua di Malaysia dan mempunyai tulisan bertarikh 1673,^[69] dibina oleh Kapitan China Li Wei King.


• 
  Kuil Sri Poyyatha Vinayagar Moorthi: Kuil ini dibina oleh Thavinayagar Chitty, pemimpin orang Chitty, pada 1781 selepas kerajaan penjajah Belanda Melaka memberinya plot tanah.


• 
  Masjid Kampung Hulu: Dibina pada tahun 1728, ia merupakan salah satu masjid yang paling lama berfungsi di Melaka bersama dengan Masjid Kampung Keling dan Masjid Tengkera (Tranquerah), Jalan Tengkera. Terdapat campuran seni bina Cina, Jawa dan Arab di bahagian menara dan bumbung.


• 
  Masjid Cina Melaka: Masjid ini direka dengan senibina Cina yang unik dengan pagoda dan kaligrafi Cina dari gabungan reka bentuk seni bina beberapa masjid di Beijing, Shanghai dan Xi'an di China. Terletak di belakang Stadium Hang Jebat di Krubong.^[70][71][72]

Pendidikan |

Sekolah rendah dan sekolah menengah |

Sehingga 2018, terdapat 237 buah sekolah rendah dan 77 buah sekolah menengah di negeri Melaka.^[73]Sekolah Jenis Kebangsaan (C) Yok Bin, Sekolah Kebangsaan Convent Of The Infant Jesus (2), Sekolah Kebangsaan (P) Methodist (2) dan Sekolah Kebangsaan Convent Of The Infant Jesus (1) merupakan sekolah rendah berprestasi tinggi di Melaka manakala bagi sekolah menengah ialah Sekolah Menengah Sains Muzaffar Syah, Sekolah Berasrama Penuh Integrasi Selandar dan Sekolah Menengah Kebangsaan Agama Sharifah Rodziah.^[74]Sekolah Menengah Kebangsaan Tinggi Melaka adalah salah sebuah sekolah premier di Malaysia dan merupakan sekolah kedua tertua direkodkan di negara ini selepas Penang Free School, Pulau Pinang. Kementerian Pelajaran Malaysia mendaftarkan pelajar berdasarkan Ujian Penilaian Sekolah Rendah (UPSR) dan Pentaksiran Tingkatan 3 (PT3). Sebuah pusat untuk banduan juvana, Henry Gurney Prisoners School, di Telok Mas, Melaka. Ditubuhkan pada tahun 1949 sebagai Sekolah Moral Tinggi, ia ditukar nama kepada Sekolah Henry Gurney pada 15 Mei 1950. Pusat ini menjalankan program pemulihan untuk pesalah juvana lelaki.

Melaka mempunyai tiga sekolah antarabangsa, Sekolah Antarabangsa Melaka, yang menampung komuniti tempatan; Sekolah Antarabangsa MES dan KYS, yang dikendalikan oleh guru ekspatriat, yang mengkhususkan diri dalam pengajaran Cambridge International A Levels dan menampung komuniti ekspatriat.

Pendidikan tinggi |

Universiti Teknikal Malaysia Melaka

Institusi termasuk:

• 
  Universiti Teknikal Malaysia Melaka (UTeM).


• Kampus Universiti Teknologi MARA (UiTM) yang terletak di Lendu, Bandaraya Melaka dan Jasin.


• 
  Kolej Perubatan Manipal Melaka di Bukit Baru merupakan institusi terpenting untuk pendidikan perubatan di negeri ini.


• 
  Universiti Multimedia (MMU) di Bukit Beruang.
  


• 
  Akademi Laut Malaysia (ALAM) di Kuala Sungai Baru.


• Akademi Pengajian Han Malaysia (MAHANS) di Hang Tuah Jaya.
  

Terdapat beberapa institusi yang menawarkan pendidikan kejururawatan: Institut Kesihatan Sains & Kejururawatan Pantai, Institut Sains Kesihatan Dan Kejurawatan Mahkota, Kolej Kejururawatan & Kesihatan Nilam, dan Kolej Perubatan Komplementari Melaka. Institut Kesihatan Sains & Kejururawatan Pantai dikaitkan dengan Hospital Pantai di Ayer Keroh manakala Institut Sains Kesihatan Dan Kejururawatan Mahkota dihubungkan dengan Pusat Perubatan Mahkota.

Institut Kemahiran Teknikal di Machap menyediakan latihan dalam bidang pertanian. Ia mempunyai cawangan di Taman Tasik Utama, Ayer Keroh.

Pengajian separuh masa boleh didapati di Universiti Terbuka Malaysia (OUM), manakala mereka yang ingin mendapatkan diploma akademik boleh mendaftar di Pusat Pendidikan Berterusan (UMCCE) Universiti Malaya di Kolej Sinar.

Kuliah dan peperiksaan Association of Chartered Certified Accountants (ACCA) disediakan di Kolej Sinar di bandar Melaka. Kolej Sinar adalah satu-satunya institusi di negeri ini yang menawarkan pendidikan perakaunan lengkap. Kolej Sinar adalah satu-satunya pusat latihan yang diluluskan untuk kursus pelancongan. Institusi akademik lain termasuk Kolej Antarabangsa Yayasan Melaka (ICYM), Kolej Sains dan Teknologi Antarabangsa Melaka (MiCoST).

Kerajaan negeri Melaka memberikan bantuan kewangan terutamanya dalam bentuk pinjaman kepada penduduk setempat melalui Tabung Amanah Pendidikan Negeri Melaka (TAPEM).^[75] Antara kemudahan yang disediakan oleh TAPEM ialah Pinjaman Pendidikan Tinggi, Biasiswa Minor/Biasiswa Insentif untuk Sekolah Menengah, dan Bantuan Sekolah kepada Pelajar Sekolah Rendah.^[76]

Perpustakaan awam |

Perpustakaan Awam Melaka

Perpustakaan pertama di Melaka adalah Khutub Khanah Melaka, yang ditubuhkan pada tahun 1881 dan terletak di Stadthuys. Selepas kemerdekaan Malaya pada tahun 1957 dan pembentukan Malaysia pada tahun 1963, perpustakaan itu dipindahkan ke Dewan Hang Tuah pada tahun 1966. Pada tahun 1975, Perbadanan Perpustakaan Awam Melaka telah ditubuhkan untuk menubuhkan Perpustakaan Awam Melaka. Perbadanan itu kemudian ditubuhkan 2 tahun kemudian pada 1977 bertempat di Dewan Hang Tuah. Pada tahun 1993, Akta Enakmen Perpustakaan Awam Melaka (Pindaan) 1993 berkuatkuasa. Perpustakaan akhirnya dipindahkan ke lokasi semasa di Bukit Baru dan dirasmikan pada 4 November 1996.^[77]

Di peringkat daerah, cawangan perpustakaan Jasin ditubuhkan pada tahun 1986 di Bangunan JKR, yang kemudiannya dipindahkan ke bangunan baru pada tahun 1999. Cawangan perpustakaan Alor Gajah itu ditubuhkan pada tahun 1988 di Bangunan UMNO, yang kemudiannya dipindahkan ke bangunan baru pada tahun 1998. Pusat cawangan Melaka Tengah ditubuhkan pada tahun 1996 di Hang Tuah Mall selepas perpustakaan utama berpindah ke Bukit Baru, yang kemudiannya diubah menjadi Perpustakaan Pusat Sumber Tinggi Institut Pendidikan Tinggi pada tahun 2001.

Di peringkat bandar dan kampung, cawangan perpustakaan adalah cawangan Masjid Tanah yang ditubuhkan pada tahun 1992 dan 2005; Perpustakaan Desa Air Tawar, Perpustakaan Desa Felda Kemendor, Perpustakaan Desa Selandar dan cawangan Perpustakaan Desa Kuala Linggi yang ditubuhkan pada tahun 1993; Cawangan Perpustakaan Desa Rantau Panjang ditubuhkan pada tahun 1994; Cawangan Merlimau ditubuhkan pada tahun 1994 dan berpindah ke bangunan baru pada tahun 2003; Cawangan Perpustakaan Desa Pulau Sebang ditubuhkan pada tahun 1997; Perpustakaan Japerun Sungai Rambai, Perpustakaan Japerun Serkam, Perpustakaan Japerun Durian Tunggal dan cawangan-cawangan Perpustakaan Desa Ayer Molek Darat yang ditubuhkan pada tahun 1999; Perpustakaan Desa Felda Bukti Senggeh dan Perpustakaan Desa Kampung Felda Bukit Sedanan ditubuhkan pada tahun 2000; Cawangan Perpustakaan Siber Kampung Padang yang ditubuhkan pada tahun 2001; Perpustakaan Japerun Air Panas, Perpustakaan Desa Bertam Hulu, Perpustakaan Japerun Bukit Asahan, Perpustakaan Desa Tangga Batu dan Perpustakaan Desa Paya Rumput yang ditubuhkan pada tahun 2002; Cawangan Perpustakaan Siber Ilmu Air Limau dan Perpustakaan Siber Ilmu Chenderah ditubuhkan pada tahun 2003; Cawangan Perpustakaan Desa Menggong ditubuhkan pada tahun 2004; Perpustakaan Siber Kampung Klebang ditubuhkan pada tahun 2005; Perpustakaan Desa Telok Mas dan Perpustakaan Desa Telok Gong ditubuhkan pada tahun 2006; Perpustakaan Desa Bukit Bulat ditubuhkan pada tahun 2008; Perpustakaan Komuniti Planetarium Melaka dan cawangan Perpustakaan Komuniti ÆON yang ditubuhkan pada tahun 2010; Perpustakaan Desa 1Malaysia Sungai Rambai ditubuhkan pada tahun 2012.

Pengangkutan |

Lapangan Terbang Antarabangsa Melaka

Terminal bas dan teksi Melaka Sentral.

Pulau Sebang yang terletak 30 kilometer ke utara Bandaraya Melaka dan 10 kilometer dari Bandar Alor Gajah merupakan stesen keretapi yang terdekat bagi Bandaraya Melaka. Dahulunya, stesen keretapi ini dikenali sebagai Tampin oleh sebab kedudukan dari segi geografinya berada di wilayah Negeri Melaka dalam daerah Alor Gajah dan atas arahan Kerajaan Negeri Melaka serta saranan rakyat Melaka, maka nama stesen ini dikenali sebagai Stesen KTM Pulau Sebang. Sebuah lagi stesen keretapi dalam daerah Alor Gajah ialah Stesen Tebong akan tetapi tren antara bandar tidak berhenti di stesen ini. Walau bagaimanapun stesen ini turut dinaik taraf berikutan pembinaan landasan berkembar antara Seremban ke Gemas yang turut melalui stesen ini. Bagi penduduk di daerah Jasin terutamanya di kawasan Selandar, Asahan (dahulunya Bukit Asahan), Simpang Bekoh, Nyalas boleh menggunakan perkhidmatan keretapi di stesen keretapi Batang Melaka yang terletak 22 kilometer ke utara Bandar Jasin. Stesen ini bersempadankan Melaka dan Negeri Sembilan.^[78]

Pernah adanya landasan keretapi dari Pulau Sebang ke Bandaraya Melaka sebelum Perang Dunia II, tetapi ia telah dirombak oleh tentera Jepun untuk pembinaan Landasan Keretapi Maut di Burma.^[79] Pada 10 Oktober 2015, perkhidmatan komuter Keretapi Tanah Melayu Berhad (KTMB) telah memperkenalkan laluan baharu, perkhidmatan pergi-balik antara stesen Seremban-Pulau Sebang/Tampin-Gemas.^[80][81]

Bandaraya Melaka mempunyai sebuah Terminal Pengangkutan antara bandar yang moden yang dikenali Melaka Sentral dengan perkhidmatan pengangkutan yang tetap ke Kuala Lumpur, Johor Bahru dan lain-lain bandar-bandar utama di Semenanjung Malaysia. Melaka Sentral merupakan sistem pengangkutan bas dan teksi yang tercanggih di Malaysia semasa penubuhannya. Tiada perhentian bas dan teksi di mana-mana bandar utama di Malaysia selain Melaka Sentral ketika itu.

Melaka juga mempunyai sebuah lapangan terbang di Batu Berendam yang melayankan penerbangan karter dari kawasan sekitar. Lapangan Terbang Antarabangsa Melaka (IATA: MKZ, ICAO: WMKM) (dahulunya dikenali sebagai Lapangan Terbang Batu Berendam) adalah sebuah lapangan terbang yang terletak di Batu Berendam, Melaka, Malaysia. Lapangan terbang tersebut memberi kemudahan penerbangan untuk negeri Melaka, serta utara Johor, dengan menghubungkan ke bandar-bandar seperti Guangzhou,^[82] Haikou,^[83]Ho Chi Minh,^[84]Kota Bharu,^[85][86][87]Kuala Lumpur,^[88]Langkawi,^[89]Medan,^[90][91][92]Pekanbaru,^[93]Penang,^[94] dan Subang.^[95]

Jalan keluar Ayer Keroh di Lebuh Raya Utara Selatan (PLUS) merupakan jalan masuk utama ke Melaka. Terdapatnya juga dua jalan keluar tambahan di Lebuhraya Utara-Selatan, iaitu di jalan keluar Alor Gajah dan Jasin.

Bandaraya kembar |

Melaka mula berkembar pada tahun 1984 dengan bandar Lisbon, Portugal.^[96] Ia kini berkembar atau ditubuhkan sebagai bandar persahabatan^[97] dengan yang berikut:

Kedudukan	Bandar	Negara	Tahun
1	Lisbon[98][99][100][101]	Portugal	1984
2	Kuala Lumpur[102][103]	Malaysia	1989
3	Hoorn[104][105][106]	Belanda	1989
4	Valparaiso[107][108][109]	Chile	1991
5	Nanjing[110][111] di wilayah Jiangsu[112][113][114]	China	2002
6	Changsha[115][116]		2004
7	Sawahlunto[117][118]	Indonesia	2004
8	Padang Panjang[119][120]		2006
9	Kota Tua Jakarta[121][122]		2014
10	Guangdong[123][124]	China	2015

Seni budaya dan hiburan |

Melaka merupakan lokasi penggambaran yang sesuai bagi syarikat penerbitan filem dari dalam dan luar negara dengan adanya pelbagai tempat tumpuan pelancong serta kesan peninggalan sejarah dunia. Artis Bollywood ikonik, Shahrukh Khan menyifatkan Melaka sebagai sebuah negeri yang cantik dan beliau akan kembali untuk berlakon dan bercuti di negeri ini.^[125] Filem-filem yang dilakonkan dan muzik video yang diterbitkan di Melaka antaranya ialah:

• 1987 - Tragic Hero, dibintangi Andy Lau. Sebahagian daripada filem Hong Kong tersebut difilemkan di Melaka.^[126]


• 1999 - Entrapment, dibintangi Sean Connery, Catherine Zeta-Jones dan Kee Thuan Chye, pelakon Malaysia. Sebahagian daripada filem Hollywood tersebut difilemkan di Sungai Melaka.^[127]


• 2001 - One 2 Ka 4, dibintangi Shahukh Khan, Juhi Chawla dan Jackie Shroff.^[128]


• 2008 - Siri drama Singapura The Little Nyonya, dibintangi Jeanette Aw dan Qi Yuwu.^[129]


• 2011 - Don 2, dibintangi Shahrukh Khan dan Priyanka Chopra. Penjara Melaka menjadi sebahagian daripada lokasi penggambaran filem Bollywood itu.^[130][131]


• 2013 - Suami Aku Ustaz, dibintangi oleh Ady Putra, Nora Danish dan Izzue Islam. Penggambaran filem ini dijalankan sepenuhnya di beberapa lokasi di Melaka.^[132]


• 2016 - Kabali, dibintangi Rajinikanth. Ibu Pejabat Polis Kontinjen Melaka, Penjara Sungai Udang dan sekitar bandar Melaka menjadi antara lokasi penggambaran filem Kollywood tersebut.^[133]


• 2016 - Muzik video Pencuri Hati versi dangdut, oleh Ayda Jebat.^[134]


• 2017 - Siri drama Malaysia Hikayat Cinta Si Pematah Hati, dibintangi Alif Satar.^[135][136]


• 2018 - Telemovie Malaysia Aku Nazmi, dibintangi Jay Iswazir, Ayda Jebat dan Sheila Rusly.^[137]


• 2018 - Siri drama Malaysia Mr. Grey, dibintangi Fendy Bakry.^[138]

Penduduk terkenal |

Galeri imej |

• 
  

  

  
  

  
  

  Gereja Christ Melaka
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Patung St. Francis Xavier
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Menara jam Tan Beng Swee
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Masjid Kampung Kling
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Rumah Orang Utan
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Bangunan bersejarah
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Tokong Cheng Hoon Teng
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Runtuhan Kota A Famosa
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Pasar Besar Melaka
  

  
  

  
  

Lihat juga |

• Pelancongan di Melaka


• Pengangkutan di Melaka


• Politik di Melaka


• Kesultanan Melayu Melaka


• Daftar masjid di Melaka


• Identiti Melaka

Catatan |

Rujukan |

• Borschberg, Peter, "The Seizure of the Santa Catarina Revisited: The Portuguese Empire in Asia, VOC Politics and the Origins of the Dutch-Johor Alliance (c. 1602–1616)", Journal of Southeast Asian Studies, 33.1 (2002): 31–62. (This article can be downloaded free of charge at www.cambridge.org, doi:10.1017/S0022463402000024)


• 
  Borschberg, Peter, ed., (2004). Iberians in the Singapore-Melaka Area and Adjacent Regions (16th to 18th Centuries). Germany: Harrassowitz. ISBN 3-447-05107-8.  https://www.academia.edu/4302755
  


• 
  Borschberg, Peter (2010). The Singapore and Melaka Straits. Violence, Security and Diplomacy in the Seventeenth Century. Singapore: NUS Press. ISBN 978-9971-69-464-7.  https://www.academia.edu/4302722
  


• 
  Borschberg, Peter, ed., (2015). Journal, Memorial and Letters of Admiral Cornelis Matelieff de Jonge. Security, Diplomacy and Commerce in 17th Century Southeast Asia. Singapore: NUS Press. ISBN 978-9971-69-798-3.  https://www.academia.edu/4302783
  


• 
  De Witt, Dennis (2010). Melaka from the Top. Malaysia: Nutmeg Publishing. ISBN 978-983-43519-2-2. 
  


• 
  De Witt, Dennis (2007). History of the Dutch in Malaysia. Malaysia: Nutmeg Publishing. ISBN 978-983-43519-0-8. 
  


• "Popular History of Thailand" by M.L. Manich Jumsai, C.B.E., M.A.

Pautan luar |

Kerajaan tempatan |

• Laman Rasmi Kerajaan Negeri Melaka


• Laman Rasmi Majlis Bandaraya Melaka Bersejarah


• Laman Rasmi Majlis Perbandaran Hang Tuah Jaya


• Laman Rasmi Majlis Perbandaran Alor Gajah


• Laman Rasmi Majlis Perbandaran Jasin


• Pentadbiran Melaka

Sejarah Melaka |

• Sejarah Penjajahan Portugis di Melaka - Bahasa Inggeris


• Sejarah Penjajahan Belanda di Melaka - Bahasa Inggeris


• Sejarah Penjajahan Inggeris di Melaka - Bahasa Inggeris


• Sejarah Melaka


• Tarikan Sejarah


• Kronologi Sejarah Melaka

Lokasi tempatan |

• Koleksi peta-peta berkaitan dengan Melaka


• Koleksi gambar-gambar berkaitan dengan Melaka


• Melaka

Pelancongan di Melaka |

• Koleksi pusat-pusat pelancongan Melaka


• Homestay di Melaka


• Apartment Melaka


• Direktori hotel, resort dan chalet di Melaka


• Senarai penginapan homestay di Melaka


• Senarai tempat penginapan di Melaka


• Kemudahan penyewaan kenderaan di Melaka


• Homestay Melaka


• Turtle Information Centre Melaka

Blog Tempatan |

• http://gotomelaka.blogspot.com